อาหาร เพื่อสุขภาพ: ประวัติป้อมพระสุเมรุ พระนคร กรุงเทพมหานคร

สวัสดีทุกคน วันนี้เราจะพาทุกคนไปรู้จักกับป้อมปราการที่สำคัญของไทย ป้อมพระสุเมรุ ตั้งอยู่บริเวณสวนสันติชัยปราการ ปลายถนนพระอาทิตย์เชื่อมถนนพระสุเมรุตามชื่อของป้อมฯ อยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา เป็น 1 ใน 2 ป้อมปราการสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 ที่ยังเหลืออยู่ของฝั่งพระนคร มีลักษณะเป็นป้อมทรง 8 เหลี่ยมสูงสง่า มีช่องยิงปืนใหญ่และคลังแสง ถือเป็นจุดเด่นสำคัญของย่านถนนพระอาทิตย์ ในปัจจุบันมีการบูรณะอย่างต่อเนื่อง เพื่อคงให้อยู่ในสภาพสมบูรณ์ และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานสำคัญของชาติ

ในสมัยนั้นได้มีการสร้างป้อมปราการ 14 แห่งเพื่อป้องกันพระนครแต่เมื่อเวลาผ่านไป ปัจจุบันป้อมปราการหมดความจำเป็นจึงถูกรื้อถอนไป ป้อมพระสุเมรุเป็น1ใน2ป้อมที่ยังคงเหลืออยู่ ของฝั่งพระนครอีกป้อมหนึ่งคือป้อมมหากาฬ โดยยังคงมีแนวประตูยอดและกำแพงเมืองบริเวณด้านเหนือ ตรงข้ามวัดบวรนิเวศวิหาร ถนนพระสุเมรุ บูรณะเมื่อ พ.ศ. 2554 เป็นประตูเมืองตามแบบในสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นประตูยอด แตกต่างจากประตูดั้งเดิม ที่เป็นไม้ทาดินแดง สร้างในสมัยรัชกาลที่ 1 และประตูก่ออิฐข้างบน ซึ่งใช้เป็นหอรบในสมัยรัชกาลที่ 3 เป็นร่อยรอยแนวกำแพงเมืองแต่เดิมไปยังป้อมมหากาฬ ชื่อ ถนนพระสุเมรุได้นำมาจากชื่อป้อมพระสุเมรุ

ป้อมพระสุเมรุ
ความโด่ดเด่นของ ป้อมพระสุเมรุ

เมื่อพ.ศ. 2524 กรมศิลปากรได้ซ่อมแซมบูรณะตามรูปแบบเดิมจากภาพถ่ายในรัชกาลที่ 5 จนแลดูสง่างามเหมือนเดิมและยังปรับปรุงบริเวณโดยรอบให้เป็นสวนสาธารณะอีกด้วย โดยใช้ชื่อว่า สวนสันติชัยปราการ มีพลับพลาชื่อว่า พระที่นั่งสันติชัยปราการ ใช้สำหรับพระราชพิธีทางชลมารถ มีลักษณะเป็นสถาปัตยกรรมแบบไทยที่โดดเด่นทางด้านการแกะสลักไม้และหน้าบรรณ จากสวนสันติฯสามารถมองเห็นวิวแม่น้ำเจ้าพระยาและสะพานพระราม 8 ชัดเจน

ด้วยบรรยากาศที่ร่มรื่น มีสนามหญ้าไว้ให้สำหรับชาวบ้าน ประชาชน และนักท่องเที่ยวที่มาเยือนได้มานั่งพักผ่อนหย่อนใจ ชื่นชมบรรยากาศทิวทัศน์ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา ผู้คนจึงนิยมมาออกกำลังกายและร่วมกิจกรรมทางศิลปวัฒนธรรมที่จัดขึ้นตลอดปี เช่น การแสดงละคร ดนตรี และงานประเพณีต่าง ๆ ที่นี่เคยมีต้นลำพูต้นสุดท้ายของบางลำพูยืนต้นอยู่ ก่อนที่จะตายไปในอุทกภัยครั้งใหญ่เมื่อปีพ.ศ. 2554 ในปัจจุบันมีการปลูกทดแทนขึ้นมาใหม่ – ชุมชนโดยรอบป้อมพระสุเมรุคือ ชุมชนบางลำพู ที่มีความเข้มแข็งด้านการมีส่วนร่วมสูงเช่นเดียวกับชุมชนป้อมมหากาฬ